Badanie moczu – czyli dlaczego warto czasem oddać mocz do słoiczka

Podobnie jak wątroba stanowi laboratorium, tak nerki pełnią funkcję filtracyjną. Bez prawidłowego funkcjonowania nerek nie można mówić o prawidłowym funkcjonowaniu organizmu. Nerki bowiem, poza podstawową funkcją filtrowania moczu – oczyszczają krew. Mocz jest efektem ubocznym procesów filtracyjnych i zawiera 96 procent wody. Jednak te pozostałe 4 procenty, na które składają się sole mineralne, mocznik oraz niewielkie ilości innych substancji, mogą przedstawić nam jasną informację o stanie naszego zdrowia. Co daje badanie moczu?

Standardowe badanie moczu

Profilaktycznie mocz powinno się oddawać w celu przebadania raz w roku. Celem badania jest nie tylko wykrycie chorób nerek, ale także nieprawidłowości w funkcjonowaniu innych narządów. Wyniki badania moczu stanowią podstawę i punkt wyjścia do dalszego leczenia u nefrologa.

Czynniki, które są badane przy standardowej procedurze, to:

• Barwniki żółciowe, między innymi bilirubina. Odpowiadają one za kolor moczu. W zależności od poziomu zagęszczenia moczu, ostateczne zabarwienie może być różne u różnych osób. Wpływ na kolor moczu mogą mieć także przyjmowane lekarstwa oraz spożywane pokarmy. Nie zawsze czerwone zabarwienie moczu równa się obecności krwi. Jeśli widzisz coś niepokojącego, przypomnij sobie, czy w ostatnim czasie jadłaś na przykład buraki.
• Przejrzystość, a zatem to, czy mocz jest klarowny, czy mętny. Tę drugą opcję mogą powodować obecne w moczu czerwone krwinki, sole lub tłuszcz. Taki stan nie jest właściwy i wymaga konsultacji z lekarzem.
• Odczyn, czyli pH moczu. Prawidłowe powinno oscylować wokół 6. Dieta bogata w białko wpływa na zakwaszenie moczu i obniżenie wartości czynnika pH, w warzywa natomiast – podwyższenie poziomu pH.
• Ciężar właściwy – innymi słowy gęstość. Wpływ na gęstość moczu ma to, jak dużo płynów dostarczamy do organizmu w ciągu dnia, a także obecność innych składników.

Jak interpretować wyniki badania moczu?

Rezultat badania ogólnego zależy od wieku i płci pacjenta. Wpływ mogą tutaj mieć także przyjmowane lekarstwa oraz ewentualna ciąża. Istotna jest także ilość płynów wypijanych w ciągu dnia, dieta, ilość spożywanego mięsa i alkohol. Właściwej interpretacji wyników może dokonać wyłącznie lekarz. Warto jednak przyjrzeć się niektórym badanym właściwościom moczu.

• Obecność białka w moczu nie jest pożądana i nie powinna występować w przypadku zdrowego i poprawnie funkcjonującego organizmu. Czasami mogą jednak wystąpić ewentualności, kiedy jednorazowe pojawienie się białka w moczu nie powinno szczególnie szokować. Może stać się tak w wyniku długotrwałego i intensywnego wysiłku, gorączki, bądź zmarznięcia organizmu. Jeżeli jednak obecność białka zauważalna jest przez dłuższy czas, może to być objawem choroby. Chore mogą być zarówno drogi moczowe, jak i nerki. Istnieje wówczas również prawdopodobieństwo choroby nowotworowej.
• Cukier również nie występuje w moczu zdrowego człowieka. Wyjątkiem są kobiety w stanie błogosławionym, w których moczu może pojawić się glukoza. W innych przypadkach obecność cukru w moczu jest symptomem cukrzycy.
• Przekroczona norma bilirubiny całkowitej oraz związanej może świadczyć o żółtaczce oraz chorobach wątroby. Może też wystąpić u noworodków oraz kobiet w ciąży.
• Leukocyty, czyli krwinki białe, jeżeli wydalane są w nadmiarze, może to być objaw przewlekłego zapalenia układu moczowego.
• Krwinki czerwone – erytrocyty pojawiają się w chorobach układu moczowego. Krwiomocz może być rezultatem uszkodzenia nerek lub przewodów moczowych, kamicy nerkowej oraz gruźlicy i marskości wątroby.
• Obecność grzybów i pasożytów jest oznaką zakażenia układu moczowego.

Przed oddaniem moczu do badania należy dokładnie umyć okolice intymne i pobrać mocz ze środkowego strumienia. Mocz powinno się zbierać rano po przespanej nocy do jałowego pojemnika kupionego w aptece. Pobrany mocz trzeba oddać do laboratorium jak najszybciej, gdyż w przetrzymywanym mnożą się bakterie i zaburzają wynik.